Persoonlijk leiderschap in je loopbaan: 5 lessen uit de natuur
Van welke patronen en wetmatigheden uit de natuur kunnen we iets leren? Wat zijn de lessen uit de natuur voor persoonlijk leiderschap in je loopbaan? Welke inzichten en lessen kunnen we uit de natuur halen om vorm te geven aan loopbaanstappen?
5 Lessen uit de natuur
Ik las een aankondiging en samenvatting van het boek de kracht van organisch leiderschap van Ronald van der Molen. De 5 lessen die hij uit de natuur haalt voor leiderschap in organisaties nodigen uit tot circulair denken en geven aandacht aan verbindingen en relaties.
5 lessen uit de natuur voor persoonlijk leiderschap in je loopbaan
Het zette mij aan het denken of en hoe dat ook medewerkers kan helpen die nu door de COVID19 pandemie geconfronteerd worden met een sterk veranderende arbeidsmarkt.
Deze veranderingen zet mensen voor vraagstukken die ze aan het begin van het jaar niet zagen aankomen. Wat bijvoorbeeld tot half maart een baan was die je veel voldoening en uitdaging gaf, bestaat ineens (in elk geval voorlopig) niet meer. Of mogelijk heb je door het thuiswerken ontdekt dat de ‘sociale context’ een van je drijfveren is en een heel grote bijdrage levert aan jouw werkplezier. Inhoudelijk boeit het werk je mogelijk niet meer zo. Ben je toe aan een nieuwe uitdaging? Wil je accenten verschuiven of een totale overstap maken?
De natuur kent hele effectieve strategieën als het gaat om het omgaan met veranderingen en bevat waardevolle lessen op het gebied van leiderschap en innovatie.
1. Laat de vrucht leidend zijn
De eerste les die van der Molen aangeeft gaat over de vruchten van bomen: aan de vruchten herken je de boom. Een eikeltje groeit uit tot een eikenboom, een beukennootje wordt onvermijdelijk een beuk.
Een boom gebruikt licht, voedsel, water en kooldioxide uit zijn omgeving en zet dit om in heerlijke vruchten en zuurstof.
Zo werkt het ook bij mensen. Je gebruikt alles wat je wordt aangereikt uit je omgeving om uit te groeien tot de beste versie van jezelf. Je ontwikkelt kwaliteiten, vaardigheden, competenties enzovoort. Niet om te hebben, maar om het effect dat je daar mee kunt bereiken in je werk. Dit zijn de ‘vruchten’ waar je werkgever en je klanten profijt van hebben en van genieten.
Net als dat het een eekhoorn niet veel uit maakt hoe de beuk er uit ziet, zal jouw werkgever je ook niet aannemen en waarderen omdat je mooie ogen hebt of omdat je haar zo goed zit. De eekhoorn wil de beukennootjes die hij kan verzamelen en die een voorraad vormen voor de winter. Jij bent van betekenis voor je baas en klanten wanneer jouw ‘vruchten’ bijdragen aan het grotere doel van de organisatie.
- Weet je welke vruchten jij inmiddels hebt ontwikkeld?
- Waar hebben werkgevers/ klanten behoefte aan? En ben jij op deze plek de juiste persoon om dat te leveren?
- Hoe kun je de focus blijven houden op deze kwaliteiten en deze centraal blijven stellen in de keuzes die je maakt? Of ben je aan het proberen om als kastanjeboom toch die wilgenkatjes te produceren?
2. Volg de cyclus van je natuur
Elk jaar zijn er de seizoenen die bepalen wat bomen, planten en dieren doen. Elk seizoen heeft specifieke kenmerken die sturen in processen zoals groeien, bloeien en vrucht dragen.
In een leven en loopbaan kun je die patronen ook herkennen. Aandacht hebben voor deze cyclus voorkomt dat je blijft steken in de waan van de dag.
Binnen een grote levens- en loopbaancyclus voltrekken zich natuurlijk allerlei kleinere cycli zodat je als mens en medewerker steeds in beweging blijft. In de verschillende levensfases verschuift je belangstelling en ben je ergens anders op gericht. Als jong volwassene ben je gericht op groeien. Leergierig als je bent pak je alles aan. Je wisselt van plek en slurpt alles op. langzaam ontdek je wat voor boom je nu eigenlijk bent.
Daarna komt de fase van doorgroeien en bloeien. Je hebt prachtige vruchten ontwikkelt. De omgeving heeft ze ontdekt en ze smaken uitstekend. In de kleine cycli blijf je steeds ook nog ontwikkelen en nieuwe takken maken. Zodat je steeds meer vruchten kunt maken. Groter, met meer kleur, met meer smaak enz.
Ergens in de tweede helft van een loopbaan kan de behoefte ontstaan om de kennis, wijsheid en ervaring die is opgedaan op een of andere manier over te dragen aan anderen, door te geven. Zoals een rijpe vrucht gegeten moet worden om de zaden te kunnen verspreiden. Dit kan betekenen dat je een verschuiving in werkzaamheden wilt opzoeken. Wie weet ook een verandering van taken en mogelijk ook van werkgever.
- Op elke plek, bij welke werkgever/klanten, kun je met je kennis en ervaring het meest van betekenis zijn en welke eigen behoeften kan je daarmee vervullen?
- Hoe kan je in deze fase je kennis, kunde en wensen zo vormgeven dat het maximale waarde toevoegt voor jezelf en je werkgever?
3. Maak verbinding: leiding nemen en samenwerk
Wanneer ik klanten vraag welke elementen in hun loopbaan bijgedragen hebben aan hun werkplezier komt altijd de verbinding met anderen naar voren. Het samen vormgeven aan projecten, onderdeel zijn van een groter geheel, elkaar naar een hoger plan tillen.
Mieren zijn een prachtig voorbeeld daarbij. Zij zijn continu bezig met het delen van kennis om samen effectiever te zijn. Mieren wisselen van rol tussen meester en gezel. Als een voedselverzamelaar bijvoorbeeld een voedselbron vindt dan is hij automatisch de leider. Hij brengt zijn kennis over op de anderen door een spoor van geurstoffen te creëren. Zo kan de hele kolonie het voedsel vinden. En op een ander moment zijn de rollen weer omgedraaid.
Mieren zijn een prachtig voorbeeld daarbij. Zij zijn continu bezig met het delen van kennis om samen effectiever te zijn. Mieren wisselen van rol tussen meester en gezel. Als een voedselverzamelaar bijvoorbeeld een voedselbron vindt dan is hij automatisch de leider. Hij brengt zijn kennis over op de anderen door een spoor van geurstoffen te creëren. Zo kan de hele kolonie het voedsel vinden. En op een ander moment zijn de rollen weer omgedraaid.
Persoonlijk leiderschap staat of valt met verbinding, leiding nemen en samenwerken aan het grotere geheel. De vragen die je je kunt stellen zijn:
- Wat zit er in mij voor de ander? Wat kan ik bijdragen en toevoegen aan het grotere geheel?
- Wie kan ik uitdagen om zijn grenzen te verleggen?
- Wie kan mij uitdagen om mijn grenzen te verleggen?
4. Wat je aandacht geeft groeit
Alles in de natuur heeft de juiste voeding nodig. Als de Grote Pandabeer geen bamboe krijgt zal hij niet floreren. En de boom die te weinig of juist te veel water krijgt zal verdrogen, gaan schimmelen en/of verpieteren.
Voor mensen is dat niet anders. Iemand die voldoening haalt uit een levendige sociale context zal niet tot haar recht komen in het archief van de organisatie met alleen een computer als gezelschap
Het is dan ook belangrijk om te weten wat je nodig hebt om uit te kunnen groeien tot de beste versie van jezelf. Wanneer je probeert in een functieprofiel te passen dat niet bij je hoort dan vraag je aan een kastanje om een eikenboom te worden. Dat botst.
En wanneer je dan daarbij steeds aandacht blijft geven aan de onderdelen die nog niet goed lopen, de verbeterpunten, zal dat veel energie vragen en uitputting tot gevolg hebben.
Het stellen van ontwikkeldoelen (klanten effectieve oplossingen en handvatten aanrijken) is vaak effectiever dan prestatiedoelen (mijn target halen). Dat helpt je om te mogen ontwikkelen, om de ‘fouten’ die je onderweg maakt te ervaren als leren in plaats van als falen.
Wanneer de aandacht gericht kan zijn op de sterke punten, de kanten die waarde toevoegen en werkplezier opleveren, zal het gaan stromen. Hoe en waar kunnen die nog verder benut worden? Dat geeft energie en levenskracht. Als iemand in de juiste omgeving dat kan doen waar zij het beste in is, levert dat de grootste waarde op voor de werkgever, de klant en de werknemer.
- Wat geeft je energie? Van welke taak/taken gaat je energie stromen?
- Waar verlies je energie mee? Waar/ welke taak wil je het liefst van af?
- Welke randvoorwaarden brengen je in een werkflow? Wat heb je nodig?
- Hoe kun je dat verbinden met de ambities van de organisatie waar je werkt?
5. Groei kost tijd
Wie resultaten wil bereiken, dient geduld te hebben.
Gras groeit niet sneller door eraan te trekken’ is de titel van een boekje dat een oud collega ooit schreef over persoonlijke ontwikkeling. Het breekt alleen maar.
Ook bij mensen is dat zo. Zij groeien van aandacht en voeding, de juiste context en vooral tijd en de juiste voedingsbodem. En ze breken (ziekte, burn-out) van te veel/ te hoge en langdurige druk, verandering en stress.
Bij een overstap van de ene naar de andere baan is ook tijd nodig. Zeker wanneer het om een gedwongen overstap gaat, bv doordat je baan verdwenen is. Er zit niet voor niets een winter tussen de herfst en de lente. De natuur, en ook de mens, heeft tijd nodig om los te laten, te verteren/ te verwerken en iets nieuws te laten ontstaan. Dan pas kan de aandacht weer naar buiten, naar een nieuwe plek.
Een regelmatig terugkerende vraag aan jezelf zou kunnen zijn of je nog tot je recht komt op de plek waar je zit. Dit helpt je om in beweging te blijven. Je kunt actie ondernemen om bij te sturen als dat nodig is. Het helpt je om voor je werkgever waarde te kunnen blijven toevoegen en voor jezelf voldoening te blijven ervaren bij je werk. En om met een glimlach te kunnen blijven werken. Als we dat allemaal kunnen doen wordt de wereld daar mooier van.
- Heb ik nog een glimlach in mijn werk en wat kan ik doen om bij te sturen als dat nodig is?
- Zit ik nog op de juiste plek om voldoening te ervaren en waarde toe te kunnen voegen?
- Welke stappen heb ik nu te zetten om het beste van mezelf te blijven ervaren en geven? Ook in een veranderende context.
Wil je ontdekken wat je kunt doen om weer te werken met een glimlach?
Laat het me weten.
Bel me gewoon even: 06 – 33 425821. Of stuur me een bericht,